nie tamten
  • To ludzie powinni kształtować język…
    16.04.2011
    16.04.2011
    Byłam świadkiem, jak dziewczyna zwróciła uwagę innej dziewczynie na to, że nie mówi się ubrać bluzkę, bo ubrania się wkłada. Ta powołała się na odpowiedź z poradni, stwierdziła, że to regionalizm i można go używać. Czy ludzie, którzy mówią: ubrać buty, pracować na kasie, pojechać na myjnię, włanczać itp. nie popełniają błędów, tylko używają regionalizmów lub mowy potocznej? Oni sami twierdzą, że to ludzie powinni kształtować język i że skoro tyle osób tak mówi, to znaczy, że tak powinno być. Czy mają rację?
  • Warunki w formie listy numerowanej

    11.10.2023
    11.10.2023

    Czy gdyby w pytaniu umieszczonym pod linkiem https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Przecinki-zamiast-srednikow;18761.html warunki podane w definicji były zapisane w formie listy wyliczeniowej i wewnątrz nich występowałyby przecinki, to warunki te, jako elementy listy wyliczeniowej, można by oddzielić średnikami?

  • mereszczyć
    3.11.2004
    3.11.2004
    W książce Macieja Malickiego Saga ludu pojawia się słowo mereszczy. Proszę o wyjaśnienie, co ono znaczy i skąd pochodzi (dialekt).
  • Niebawem i pozajutrze

    10.08.2023
    1.10.2020

    Czy  za niebawem  (oznaczające w sumie to samo, co  niebawem) jest dopuszczalne i czy jest jakaś różnica (np. w ekspresji)? A może pisać łącznie,  zaniebawem, jak poniewczasie czy pozawczoraj?


    Spotyka się też słowo zapojutrze (np. „jutro już zaczniesz siadać, zapojutrze zaś z wozu się będziesz wyrywał”). Czy jest ono zbudowane poprawnie, czy odnotowują je jakieś słowniki i czy oznacza to samo, co pojutrze, czy za więcej niż dwa dni?

  • Stopniowanie przymiotników
    31.12.2015
    31.12.2015
    Szanowni Państwo,
    Niedawno przedmiotem dyskusji pomiędzy mną a moim rozmówcą stały się formy stopniowania przymiotników. Podczas gdy mój interlokutor upierał się przy stosowaniu form opisowych w stosunku do krótkich przymiotników – a więc: bardziej tani, bardziej smaczny, ja opowiadałem się za formami syntetycznymi – tańszy, smaczniejszy. Słownik poprawnej polszczyzny mówi jedynie, że formy opisowe „nie zasługują na aprobatę”. Czy to znaczy, że należy je tępić?
    Pozdrawiam serdecznie.
  • Z językowych archaizmów: dan (gdzie, kiedy)

    6.02.2021
    6.02.2021

    Co oznacza zwrot „dan w”? Czy to czasownik, imiesłów? Czy to forma współcześnie odnoszona do „dan(y)”, „(po)dan(y)”? Dlaczego tyczy się to też dokumentów rodzaju żeńskiego? Czy „umowa” może być „dan”? Nie znalazłem tego zwrotu w słownikach :(

    Zwroty te widoczne są:

    * na dokumentach całkiem niedawnych np. „UMOWA między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeskosłowacką w sprawie ochrony prawnej i pomocy prawnej w sprawach podatkowych. Dan w Warszawie, dnia 23 kwietnia 1925 r.”

    * na nieco mniej starych dokumentach np. „Prawo wyborów dla zgromadzenia zwołać się mającego do ułożenia konstytucyi pruskiej. Dan w Poczdamie, dnia 8. Kwietnia 1848”

    * a także na bardzo starych dokumentach np. w dokumencie Trojdena „Dan w Warszawie, roku Pańskiego tysiąc trzysta trzydziestego ósmego, dnia dwunastego grudnia”

    Zwroty te sporadycznie pojawiają się też współcześnie na dyplomach lub tekstach stylizowanych na stare lub podkreślających patetyczność wydarzenia (np. akt Intronizacyjny Warszawskiego Króla Kurkowego. Dan w Warszawie Roku Pańskiego 2015 w niedzielę – 26. lipca”

  • do Jasina czy Jasinia?
    23.06.2005
    23.06.2005
    Mieszkańcy wsi Jasin (koło Swarzędza, Wlkp.) używają w piśmie i w mowie formy w Jasiniu mimo braku zmiękczenia w nazwie wsi (Jasin, nie Jasiń). Wręcz poprawiają, jeśli ktoś powie w Jasinie. Wydaje mi się, że należy uznać formę w Jasiniu za obowiązującą na co dzień. Co jednak zrobić z oficjalnymi pismami i wypowiedziami? Czy ta wieś kiedyś mogła nosić nazwę Jasiń?
  • drób i drop
    4.04.2012
    4.04.2012
    Szanowni Państwo!
    W podręczniku do nauki stenografii wydanej w 1908 roku jest napisane, że: „w pisowni polskiej teraźniejszej zmiękczeń tych [tj. b', k', p', w'] się nie oznacza i nie pisze”, dlatego należy pisać drób, drop i paw. Dla osoby posługującej się współczesnym językiem polskim takie przykłady są niezrozumiałe – przecież w tych słowach nie ma żadnych zmiękczeń! Czyżby w tamtych czasach mówiło się dróbi, dropi i pawi?
    Z góry dziękuję za odpowiedź!
  • Jaki to błąd?
    16.05.2011
    16.05.2011
    Dobry wieczór,
    proszę o pomoc w ustaleniu kategorii błędu. Czy użycie zaimka , a nie w zdaniach typu: „Przeczytałam tą książkę” to błąd fleksyjny, czy też składniowy (zdanie w wypowiedzi pisemnej, tzw. wypracowaniu)?
    Pozdrawiam,
    Małgorzata Białek
  • Mergla czy Mergiela

    4.06.2021
    4.06.2021

    Szanowni Państwo,

    chcę wziąć ślub z narzeczonym o nazwisku Mergiel. Powiedziałam jednak, że nie złożę oświadczenia o przyjęciu nazwiska w USC, dopóki nie poznam prawidłowej jego odmiany. Nawet w tamtej rodzinie pojawiają się rozbieżności, część twierdzi, że nazwisko się nie odmienia, część odmienia Mergla, Merglem, a część, że Mergiela, Mergielem.


    Proszę o pomoc i uratowanie moich planów małżeńskich.


    Łączę wyrazy szacunku

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego